ฟ้าทะลายโจร พืชสมุนไพรที่ใคร ๆ ก็อยากรู้จัก

ฟ้าทะลายโจร

ในอดีต ฟ้าทะลายโจร เป็นพืชสมุนไพรที่รู้จักกันดีในฐานะยาประจำบ้าน โดยภูมิปัญญาของแพทย์แผนไทย ทำให้รู้ว่า ฟ้าทะลายโจร มีสรรพคุณในการรักษาอาการเจ็บคอ เป็นไข้ และอาการท้องเสียแบบไม่ติดเชื้อ ในปัจจุบันนับตั้งแต่เกิดสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคไวรัส COVID-19 ฟ้าทะลายโจร พืชสมุนไพรก็โด่งดังเป็นที่รู้จักมากขึ้น ด้วยผลการศึกษาวิจัยจากประเทศจีน ถึงสรรพคุณในการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกายและช่วยรักษาโรคในระบบทางเดินหายใจอย่างได้ผลดีเยี่ยม โดยกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และองค์การเภสัชกรรม ได้มีการทดลองทางห้องปฏิบัติการเพื่อหายาต้านโควิด-19 ล่าสุดมีรายงานผลเมื่อวันที่ 25 มีนาคม 2563 ว่า สารสกัดฟ้าทะลายโจรและสารแอนโดรกราโฟไลน์ มีผลต่อการทำลายและช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของไวรัสในหลอดทดลองได้จริง

ฟ้าทะลายโจร ที่เรารู้จักนั้น เป็นพืชสมุนไพรท้องถิ่นของประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่ จีน อินเดีย ศรีลังกา ไทย ลาว กัมพูชา มาเลเซีย อินโดนีเซีย เวียดนาม เป็นต้น นิยมใช้ใบและลำต้นใต้ดินมาทำยา ไม่นานมานี้ประเทศจีนได้ทำการทดลองใช้สารแอนโดรกราโฟไลด์ (andrographolide) ในสมุนไพรฟ้าทะลายโจร ที่มีฤทธิ์ช่วยกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกัน และต้านการอักเสบในระบบทางเดินหายใจ กับไวรัสซาร์ส ซึ่งเป็นสายพันธุ์โคโรนาชนิดหนึ่งในหลอดแก้ว พบว่าสารแอนโดรกราโฟไลด์ สามารถหยุดยั้งไม่ให้ไวรัสซาร์สเข้าสู่เซลล์ในร่างกายได้ แม้ว่าผลการวิจัยจะนำไปสู่ความคาดหวังนานัปการ แต่ก็มีข้อห้ามสำหรับสตรีตั้งครรภ์ ผู้ที่มีความดันโลหิตต่ำ และผู้ป่วยโรคหัวใจรูห์มาติค เพราะเป็นยาที่มีฤทธิ์เย็น จึงเหมาะกับโรคไข้ที่มีฤทธิ์ร้อน

ด้วยสรรพคุณทางยาที่มีอยู่สูง จึงควรใช้ด้วยความระมัดระวัง แน่นอนว่าเอามากินเล่นเป็นของว่างระหว่างอ่านข่าวฟุตบอลไปด้วยบ่อยๆคงทำไม่ได้ ต้องมีจำกัดทั้งในเรื่องของปริมาณ ความถี่ และระยะเวลารับประทาน เพราะหากทานมากเกินไปหรือปริมาณไม่เหมาะสม อาจนำมาซึ่งอันตราย เช่น มีอาการแพ้ต่าง ๆ เกิดขึ้น อาทิเช่น ลมพิษ ผื่นคัน และอาการบวมตามร่างกาย หรือบางรายอาจรุนแรงถึงขั้นทำให้หายใจลำบากได้ จึงควรศึกษาและปรึกษาแพทย์ด้วย ปัจจุบัน ฟ้าทะลายโจร ได้รับการบรรจุไว้ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ในกลุ่มยารักษาอาการระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินหายใจ

อย่างไรก็ตาม ฟ้าทะลายโจร พืชสมุนไพรพื้นบ้านที่เรารู้จัก ได้กลายเป็นแรงบันดาลใจให้แก่บุคลากรทางการแพทย์ของไทย ตลอดจนนักวิทยาศาสตร์และเภสัชศาสตร์ในหลายต่อหลายประเทศ ร่วมมือกันค้นคว้าวิจัยและพัฒนา เพื่อหาแนวทางการรักษาโรคโควิด-19 ให้ได้ผลสำเร็จโดยเร็ว ซึ่งเชื่อมั่นว่าผลลัพธ์ที่ได้นั้นอาจนำไปสู่การต่อยอดแนวทางการพัฒนาองค์ความรู้ด้านสมุนไพร เพื่อนำกลับมาใช้ดูแลสุขภาพของประชาชนคนไทยและประชากรโลกให้ยั่งยืนต่อไปได้ในอนาคต